Εμπλέκοντας τους ενδιαφερόμενους φορείς στη σχολική διοίκηση

Οι ακόλουθες προτάσεις βασίζονται στο εγχειρίδιο Δημοκρατική σχολική διοίκηση (αναφερόμενο εδώ ως ΔΣΔ) των Elisabeth Bäckman και Bernard Trafford, Εκδόσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης 2007, σελ. 51 – 59.

Σε μία δημοκρατική σχολική κοινότητα, είναι σημαντικό να μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να συμμετάσχουν στην επικοινωνία, την δικτύωση και τη λήψη αποφάσεων. Με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας, το σχολείο σας δείχνει ότι δεν επιθυμεί να απομονωθεί, αλλά μάλλον να διαδραματίσει έναν ενεργό ρόλο στην κοινωνία. Τα μέλη της σχολικής κοινότητας είναι πρωταγωνιστές, όχι θεατές, είτε στον χώρο του σχολείου είτε, αν χρειαστεί, υπερασπίζοντας μία δημοκρατική κοινωνία (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 51).

Ως διευθυντής και εμπλεκόμενο μέρος του σχολείου, παίζετε βασικό ρόλο στην υποκίνηση, την πλαισίωση και την ενθάρρυνση για συμμετοχή των υπόλοιπων εμπλεκόμενων μερών. Αυτός ο ρόλος είναι απαιτητικός, καθώς ο αριθμός των μελών του προσωπικού, των μαθητών και των εργαζομένων είναι συχνά ίσος με το εργατικό δυναμικό των μεσαίων επιχειρήσεων. Οι διευθυντές των σχολείων αλληλεπιδρούν στενά με τα εσωτερικά εμπλεκόμενα μέρη, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και το προσωπικό. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι εξωτερικοί φορείς, όπως οι γονείς, οι σχολικές αρχές, οι τοπικοί φορείς χάραξης πολιτικής και οι χορηγοί. Ως διευθυντής, δεν μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά των φορέων αυτών, αλλά μπορείτε να απευθυνθείτε στο κοινό ενδιαφέρον τους για την επιτυχία του σχολείου. Επομένως, η προσωπική και επαγγελματική σας στάση είναι καθοριστική όταν προσπαθείτε να εμπλέξετε στη σχολική ζωή όλους τους ενδιαφερόμενους.

Αναστοχαστείτε πάνω στη στάση σας ως διευθυντής

Εσείς είστε ο βασικός ενδιαφερόμενος. Κατά κύριο λόγο, από εσάς εξαρτάται σε ποιο βαθμό τα υπόλοιπα μέλη και ομάδες αναλαμβάνουν ενεργά την ευθύνη στη σχολική κοινότητα. Επομένως, θα πρέπει να αξιολογήσετε την προσωπική και επαγγελματική σας στάση, καθώς έχει καθοριστικό αντίκτυπο στις αποφάσεις και τις ενέργειές σας (βλέπε Φυλλάδιο Ενημέρωσης 1.1 και ΔΣΔ, σελ. 52, 56).

Όταν αλληλεπιδράτε με τους εσωτερικούς και εξωτερικούς φορείς, λειτουργείτε ως δημιουργός δικτύων. Επικοινωνείτε συνεχώς με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους γονείς και το προσωπικό του σχολείου, σε επίσημα και σε ανεπίσημα πλαίσια. Βρίσκεστε συχνά σε επαφή με τους τοπικούς φορείς χάραξης πολιτικής, τους εκπροσώπους των σχολικών αρχών και τους χορηγούς που διεκδικούν την προσοχή σας. Προσπαθήστε να εντοπίσετε τα κοινά τους ενδιαφέροντα, στα οποία μπορείτε να απευθυνθείτε.

Αναρωτηθείτε: Γιατί ήθελα να γίνω διευθυντής; Τι είδους σχολείο και κοινωνία θέλω; Με ερωτήσεις όπως αυτές, μπορείτε να διαμορφώσετε μια σαφέστερη ιδέα για τα οράματα που καθοδηγούν τις ενέργειές σας ως διευθυντής (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 47).

Εσωτερικοί φορείς

Η σχολική ζωή περιλαμβάνει επίσημα και ανεπίσημα πλαίσια που απαιτούν από τον διευθυντή, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές να εκτελούν συγκεκριμένους ρόλους αλλά προσφέρουν και ποικίλλες ευκαιρίες. Οι συνεδριάσεις του προσωπικού, οι συναντήσεις γονέων και τα μαθήματα είναι επίσημα πλαίσια, ενώ οι συνομιλίες στους διαδρόμους ή στην αυλή κατά την διάρκεια των διαλειμμάτων είναι ανεπίσημα.

Αν σας φαίνονται πειστικές και χρήσιμες οι παρακάτω προτάσεις, μπορείτε να ξεκινήσετε να τις εφαρμόζετε άμεσα.

Πρώτα βήματα για την συμμετοχή των εκπαιδευτικών και των μαθητών

• Παρέχετε στους εκπαιδευτικούς τις σχετικές πληροφορίες πριν από έναν σύλλογο, δίνοντάς τους έτσι την ευκαιρία να σχηματίσουν την άποψή τους (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 36).
• Ενθαρρύνετε τους εκπαιδευτικούς να εκφράζουν τις απόψεις τους στους συλλόγους. Ακούστε τη συζήτησή τους και ορίστε έναν αναπληρωτή διευθυντή ή μέλος του προσωπικού ως συντονιστή.
• Υποστηρίξτε τα μέλη του προσωπικού που θέλουν να δημιουργήσουν επαφές και δίκτυα με την κοινωνία και εξωτερικούς επαγγελματίες (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 54).
• Βγείτε από το γραφείο σας κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων για να συναντήσετε τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Μην υποτιμάτε αυτά που σας λένε σε ανεπίσημα πλαίσια, καθώς οι εκπαιδευτικοί, όταν σας προσεγγίζουν, έχουν συνήθως ένα σκοπό στο μυαλό τους (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 57).
• Προσπαθήστε να μάθετε τα ονόματα όσο το δυνατόν περισσότερων μαθητών. Για παράδειγμα, μία διευθύντρια στην Ουκρανία το κατάφερε με μικρά βήματα προσκαλώντας όλους τους μαθητές σε ομάδες για ένα απογευματινό τσάι στο γραφείο της.

Εμπλέκοντας τους ενδιαφερόμενους φορείς: μέτρα για προχωρημένους

• Καθορίστε καθήκοντα ρουτίνας και αναθέστε τα στο προσωπικό του σχολείου, αρχικά ίσως για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα. Δίνοντας στους εκπαιδευτικούς μία εικόνα για τη σχολική διοίκηση σας δίνει τη δυνατότητα να εστιάσετε σε σημαντικά θέματα. Με την ανάληψη περισσότερων ευθυνών, το προσωπικό ταυτίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό με το σχολείο (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 58). Έτσι, εμπιστεύεστε τους εκπαιδευτικούς αντί να τους ελέγχετε.
• Αυξήστε ή βελτιώστε τις ευκαιρίες συνάντησης των εκπαιδευτικών και των μαθητών εκτός της τάξης, όπως κοινόχρηστα κυλικεία, αίθουσες για φαγητό και χώροι αναψυχής (βλέπε ΔΣΔ, σελ. 48). Για περισσότερες ιδέες και προτάσεις, δείτε τις ενότητες της διατροφής και της σωματικής άσκησης σε αυτήν την ιστοσελίδα για τους διευθυντές.
• Οργανώστε μία ομάδα εκπαιδευτικών και μαθητών για να δημιουργήσετε μία ελκυστική ιστοσελίδα για το σχολείο σας. Η ιστοσελίδα σας μπορεί να εξυπηρετεί την δημοκρατική σχολική κοινότητα, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τα τρέχοντα θέματα και ζητήματα. Προσκαλέστε όλους τους ενδιαφερόμενους να συνεισφέρουν σε αυτήν την ιστοσελίδα.
• Προσκαλέστε στο σχολείο σας τους γονείς, τους περιφερειακούς διευθυντές, τους τοπικούς φορείς χάραξης πολιτικής, τους χορηγούς, και/ή τα μέσα ενημέρωσης. Οργανώστε συναντήσεις με το προσωπικό και τους μαθητές. Συζητήστε: Ποιο είναι το καλύτερο σχολείο για αυτήν την κοινότητα; Τι είδους εκπαίδευση προετοιμάζει καλύτερα τους μαθητές μας για το μέλλον τους; Γιατί είναι σημαντικό ένα σχολείο να αποτελεί παράδειγμα δημοκρατικής κουλτούρας;

Για περισσότερες προτάσεις σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής των φορέων, κοιτάξτε τα Θέματα 2 – 4.