Η δήλωση αποστολής του σχολείου – ένα σχέδιο εργασίας (project) για όλο το σχολείο

Η δήλωση αποστολής του σχολείου – Κρατήστε τη Σύντομη κι Απλή (Keep it Short and Simple – KISS)

Πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολεία, καθώς επίσης επιχειρήσεις και κυβερνητικά ιδρύματα χρησιμοποιούν δηλώσεις αποστολής. Μία δήλωση αποστολής του σχολείου είναι κάτι σαν επαγγελματική κάρτα για τους εξωτερικούς συνεργάτες και ένα σημείο αναφοράς για την καθημερινή εργασία στο σχολείο, μία υπενθύμιση του κοινού οράματος και των κατευθυντήριων γραμμών για την σχολική κοινότητα.

Μία δήλωση αποστολής του σχολείου πρέπει να ακολουθεί την αρχή Κρατήστε τη Σύντομη κι Απλή (KISS principle – Keep It Short and Simple). Εν συντομία, και χωρίς να απευθύνεται σε ειδικούς, επισημαίνει την προοπτική ανάπτυξης ή τις βασικές αρχές που καθορίζουν το κοινό όραμα και το προφίλ του σχολείου. Μία δήλωση αποστολής ούτε εξηγεί τους λόγους για τις επιλογές που έγιναν, ούτε παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή. Πρέπει να είναι φιλόδοξη, αλλά με εφικτό στόχο. Πρέπει να είναι ανοιχτή για κριτική και αναθεώρηση αλλά να θυμάστε πως αν αλλάζει συχνά, θα χάσει την αξιοπιστία της.

Βλέπε
https://www.missionstatements.com/school_mission_statements.html
https://www.educationworld.com/a_admin/admin/admin229.shtml

Επικεντρωθείτε σε μία απλή ερώτηση στον καταιγισμό ιδεών

Μία σχολική κοινότητα είναι ετερογενής, καθώς συγκεντρώνει δύο ή τρεις γενιές, επαγγελματίες εκπαιδευτικούς, παιδιά και εφήβους. Αν συμπεριληφθούν και οι γονείς, τότε η σχολική κοινότητα μοιάζει με ένα μικρόκοσμο της ποικιλομορφίας και του πλουραλισμού στην κοινωνία γενικά. Σε τέτοιες σύγχρονες κοινωνίες, η πρόκληση για την δημοκρατία είναι να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους, συμμετέχουν και κατανοούν ό,τι είναι στην ατζέντα, διαφορετικά η λήψη αποφάσεων θα γίνει προνόμιο μίας ελίτ ειδικών.

Έτσι, η διαδικασία δημιουργίας μίας δήλωσης σχολικής αποστολής θα πρέπει να ξεκινάει με ένα στάδιο καταιγισμού ιδεών σε κάθε ομάδα – στην ομάδα των επικεφαλής του σχολείου, των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων. Για αυτήν την απόπειρα καταιγισμού ιδεών, είναι σημαντική η επιλογή μίας ουσιαστικής ερώτησης για όλες τις ομάδες. Για μια δήλωση αποστολής που αναδεικνύει έναν βασικό στόχο, αρκεί ένα απλό, ανοικτό ερώτημα, όπως «Πώς ορίζεται ένα καλό σχολείο;» Το ερώτημα πρέπει να επιτρέπει σε κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας να απαντάει με βάση το επίπεδο κατανόησής του και με βάση την προσωπική ή επαγγελματική του εμπειρία. Με άλλα λόγια, ο καθένας θα πρέπει να είναι σε θέση να ενεργεί ως ειδικός. Ο διευθυντής και το προσωπικό του σχολείου θα πρέπει να συζητήσουν την επιλογή και την διατύπωση του βασικού ερωτήματος και να σκεφτούν τις επιπτώσεις στην τελική δήλωση αποστολής.

Ο καταιγισμός ιδεών (brainstorming) ξεκινάει με τις ιδέες, τα ενδιαφέροντα και τα συμφέροντα όλων των ατόμων. Συνεπώς, θα πρέπει να αναμένεται μία μεγάλη ποικιλία σκέψεων που αντικατοπτρίζει μία πλουραλιστική κοινότητα. Για να καταλήξουμε σε μία απλή δήλωση, είναι απαραίτητη μία διαδικασία ενσωμάτωσης και ιεράρχησης προτεραιοτήτων, όπως γίνεται και στη δημοκρατική λήψη αποφάσεων και στη χάραξη πολιτικής. Στην EDC/HRE, διαφορετικά μοντέλα παρουσιάζουν τον τρόπο να οργανώσετε τέτοιες διαδικασίες καταιγισμού ιδεών. Είναι κατάλληλες για μαθητές όλων των ηλικιακών ομάδων, εκπαιδευτικούς, διευθυντές και γονείς. Όπως προαναφέρθηκε, η όλη διαδικασία καταιγισμού ιδεών επικεντρώνεται στο ίδιο ερώτημα σε κάθε ομάδα.

• Σκέψου – Σε ζευγάρια – Μοιράσου (Think – Pair – Share) https://www.teachervision.com/group-work/think-pair-share-cooperative-learning-strategy
• Ο τοίχος της σιωπής https://living-democracy.com/el/textbooks/volume-6/chapter-7/exercise-1/

Πλαίσιο συζήτησης και λήψης αποφάσεων

Χρησιμοποιήστε το θεσμικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στο σχολείο σας (βλέπε Φυλλάδιο Προετοιμασίας 3.1). Διαφορετικά, ακολουθήστε αυτόν τον σχεδιασμό για να σχηματίσετε ομάδες για τον συγκεκριμένο σκοπό. Ένα εκλεγμένο συμβούλιο εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, υπό την προεδρία του διευθυντή του σχολείου, θα πρέπει στο τέλος να εγκρίνει το προσχέδιο της δήλωσης αποστολής. Αυτή η μορφή αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας εξασφαλίζει ότι όλες οι ομάδες των ενδιαφερομένων, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, εκπροσωπούνται ισότιμα. Για να εξασφαλίσετε ευρεία υποστήριξη και αναγνώριση της δήλωσης αποστολής, είναι σκόπιμο να θέσετε την απαρτία ως προυπόθεση για έγκριση 75 ή 80% (βλέπε Δημοκρατική σχολική διοίκηση, εκδόσεις ΣτΕ 2007, σελ. 36 f).

Ικανότητες για Δημοκρατική Κουλτούρα (CDC) ως δήλωση αποστολής του σχολείου

Η δήλωση αποστολής του σχολείου θα πρέπει να αναγνωρίζεται σε μεγάλο βαθμό από την σχολική κοινότητα, επομένως το περιεχόμενό της δεν πρέπει να αποκλείει κανέναν λόγω ηλικίας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, εθνικής καταγωγής, φύλου, προσωπικών ή ομαδικών συμφερόντων. Δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με κάποια συγκεκριμένη άποψη ή ομάδα αλλά να δίνει έμφαση στις βασικές αρχές και σε μία αναπτυσσόμενη αντίληψη που μπορούν να υποστηρίξουν όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Πιστεύουμε ότι οι CDC (βλέπε Φυλλάδιο Ενημέρωσης 2.1) πληρούν αυτά τα κριτήρια.
«Οι CDC και μία ολική σχολική προσέγγιση προσφέρουν μία πολύτιμη προοπτική εξέλιξης για τα σχολεία σχετικά με το πώς να γίνουν πιο δημοκρατικά, λαμβάνοντας υπόψη βασικούς τομείς της σχολικής ζωής όπως διδασκαλία και μάθηση, σχολική διοίκηση και κουλτούρα και συνεργασία με την κοινότητα. Με τον τρόπο αυτό, η ανάπτυξη μίας δημοκρατικής σχολικής κουλτούρας και των ικανοτήτων της στους εκπαιδευόμενους γίνεται σχολική αποστολή.» (Πλαίσιο Αναφοράς των Ικανοτήτων για Δημοκρατική Κουλτούρα,Βιβλίο 3, σελ. 96.

Περίληψη της διαδικασίας συζήτησης και λήψης αποφάσεων

• Καταιγισμός ιδεών στην τάξη, στις συναντήσεις γονέων και προσωπικού (βλέπε λεπτομέρειες παραπάνω).
• Οι εκπρόσωποι παρουσιάζουν τα αποτελέσματα του καταιγισμού ιδεών στην ομάδα εργασίας, της οποίας έργο είναι να συντάξει μία δήλωση αποστολής. Η ομάδα αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει εθελοντές που εκπροσωπούν όλες τις ομάδες της σχολικής κοινότητας.
• Το προσχέδιο της δήλωσης αποστολής παρουσιάζεται σε κάθε τάξη, στο προσωπικό και τους γονείς. Μέλη της ομάδας εργασίας για το προσχέδιο συμμετέχουν σε κάθε συνάντηση, εξηγούν τις αποφάσεις τους και παίρνουν ανατροφοδότηση.
• Στη συνέχεια, η ομάδα εργασίας συζητά τα σχόλια που έλαβε και οριστικοποιεί το προσχέδιό της.
• Μετά, το σχολικό συμβούλιο, είτε έχει ήδη καθοριστεί είτε δημιουργείται για το συγκεκριμένο σκοπό (ad hoc), εγκρίνει με πλειοψηφία την δήλωση αποστολής του σχολείου.

Ανατροφοδότηση και εφαρμογή

• Η δήλωση αποστολής εκθέτεται σε περίοπτη θέση στην ιστοσελίδα του σχολείου, στα φυλλάδια για τους επισκέπτες και τους νέους γονείς και σε αφίσες στην αίθουσα του προσωπικού και σε κάθε τάξη.
• Οι μαθητές συζητούν με τους εκπαιδευτικούς την εμπειρία της δημοκρατικής συμμετοχής τους σε αυτή τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, συνδέοντάς την με την έννοια της δημοκρατικής σχολικής κουλτούρας.
• Εκπρόσωποι των γονέων δίνουν ανατροφοδότηση σχετικά με τη συμμετοχή τους σε μία συνάντηση του προσωπικού.
• Η σχολική κοινότητα συζητά τα επόμενα βήματα για την εφαρμογή της δήλωσης αποστολής.