Μάθημα 4: Κουίζ για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Living Democracy » Textbooks » Μάθημα 4: Κουίζ για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Τι είναι δικαίωμα; Ποια είναι τα δικαιώματα ενός ανθρώπου;

Μαθησιακός στόχος Οι μαθητές μαθαίνουν για τα διεθνώς αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα.
Εργασίες μαθητών Οι μαθητές απαντούν σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και συζητούν τις επιπτώσεις των απαντήσεών τους.
Υλικά Κάρτες για κάθε μαθητή, με λύσεις στην πίσω πλευρά (βλ. Φυλλάδιο μαθητή 5.5).
Μέθοδοι Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

Γενικές πληροφορίες

Αν και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μια δυναμική έννοια, η οποία διαρκώς εξελίσσεται, το διεθνές δίκαιο καθορίζει το περιεχόμενο και το πεδίο εφαρμογής τους. Το κουίζ για τα ανθρώπινα δικαιώματα που ακολουθεί, το οποίο δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως διαγώνισμα, μπορεί να δείξει στους μαθητές σε ποιο στάδιο επεξεργασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρισκόμαστε. Βοηθά επίσης στην αποφυγή παρερμηνειών σχετικά με το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πριν από το μάθημα, ο/η εκπαιδευτικός πρέπει να λάβει υπόψη τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί στο πλαίσιο του ΟΗΕ ή του Συμβουλίου της Ευρώπης. Θα ήταν, επίσης, χρήσιμο να γίνει μια διευκρίνιση όρων ή εννοιών, όπως ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης (δεν πρέπει να συγχέεται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση), ανθρώπινα δικαιώματα, έθνος/κράτος, διάκριση, δικαστήριο ή δίκη.

Το μάθημα

Αρχικά, ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί ότι το κουίζ δεν έχει στόχο να εξετάσει γνώσεις, αλλά να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με ενεργητικό τρόπο.

Οι μαθητές ετοιμάζουν τις κάρτες κόβοντας τις ταινίες με τις ερωτήσεις και απαντήσεις. Μετά τις κολλάνε πλάτη με πλάτη ώστε να έχουν ερώτηση και απάντηση στην ίδια κάρτα.

Σε μικρές ομάδες (ή ζευγάρια), οι μαθητές κάθονται μαζί και κάνουν ερωτήσεις ο ένας στον άλλο. Μετά δίνεται σε κάθε ομάδα ένα σύνολο καρτών. Κάθε ερώτηση έχει τρείς πιθανές απαντήσεις, A, B ή Γ. Οι μαθητές επιλέγουν την απάντηση που θεωρούν σωστή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρκετές φορές υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, καθώς τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μια δυναμική έννοια η οποία συνεχώς εξελίσσεται και έτσι υπάρχει περιθώριο για διαφορετικές ερμηνείες.

Είναι λογικό να γίνεται συζήτηση σχετικά με τις απαντήσεις. Έτσι, το μάθημα δε θα γίνει ένα κουίζ γνώσεων με ερωτήσεις και απαντήσεις. Αλλά είναι σημαντικό να είναι έτοιμοι για ανοικτή συζήτηση προετοιμάζοντας επίσης το γνωστικό στοιχείο.

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Βλ. επίσης φυλλάδιο μαθητή 5.5. Ο/η εκπαιδευτικός ή μια ομάδα μαθητών ετοιμάζει αρκετές κάρτες, κόβοντας και κολλώντας μεταξύ τους τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις.

Παιδική εργασία από ηλικία 17 ετών:
Α. Αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού.
Β. Αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού αν η εργασία είναι σκληρή.
Γ. Είναι αποδεκτή αν από την κυβέρνηση η ελάχιστη ηλικία για εργασία έχει οριστεί να είναι κάτω των 17.
Παιδική εργασία από ηλικία 17 ετών:
Το Γ είναι σωστό. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού απαγορεύει την παιδική εργασία αν είναι επικίνδυνη ή υπό μορφή εκμετάλλευσης, αλλά είναι θέμα των κυβερνήσεων να αποφα­σίζουν το όριο ηλικίας. Ασκείται πίεση για πιο αυστηρούς περιορισμούς στην παιδική εργασία.
Σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν στο δικαίωμα στο νερό:
Α. Είναι υποχρέωση των κυβερνήσεων να παρέχουν στους πολίτες καθαρό και ασφαλές νερό.
Β. Δεν επιτρέπεται στις κυβερνήσεις να κάνουν διάκριση μεταξύ των πολιτών στην παροχή νερού.
Γ. Δεν επιτρέπεται στις κυβερνήσεις να αρνηθούν στους πολίτες την πρόσβαση στο νερό.
Σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν στο δικαίωμα στο νερό:
Σύμφωνα με την ερμηνεία της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, τα B και Γ είναι σωστά, όχι το A. Η ικανοποίηση του δικαιώματος στο νερό πρέπει να αποτελεί επιδίωξη των κυβερνήσεων, αλλά αυτό το δικαίωμα δεν μπορεί να απαιτηθεί από τους πολίτες.
Η θανατική ποινή:
Α. Γενικά απαγορεύεται σε όλο τον κόσμο.
Β. Έχει καταργηθεί με νόμο ή στην πράξη σε περισσότερες από το 50% όλων των χωρών.
Γ. Δεν επιτρέπεται για νέους κάτω των 18 ετών.
Η θανατική ποινή:
Το B και το Γ είναι σωστά, όχι το A. Η θανατική ποινή δεν απαγορεύεται εντελώς στις διεθνείς συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών, ούτε από την ΕΣΔΑ, παρά μόνο με προαιρετικό πρωτόκολλο. Το Πρωτόκολλο 6 (κατάργηση της θανατικής ποινής εν καιρώ ειρήνης) και το Πρωτόκολλο 13 (γενική κατάργηση της θανατικής ποινής) της ΕΣΔΑ έχουν υπογραφεί και/ή επικυρωθεί από πολλά κράτη.
Οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα:
Α. Στην πραγματικότητα δεν είναι ανθρώπινα δικαιώματα.
Β. Δεν αναμένεται από τα κράτη άμεση ικανοποίηση αυτών των δικαιωμάτων για όλους.
Γ. Μπορούν να απαιτηθούν για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.
Οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα:
Το B είναι σωστό. Επισήμως, τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα αποτελούν ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά στην ουσία δεν έχουν την ίδια αναγνώριση με τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα θεωρεί ότι τα κράτη πρέπει να επιδιώκουν την ικανοποίηση τους, αλλά δεν υπάρχει ευρωπαϊκός μηχανισμός που να επιτρέπει σε ιδιώτες να υπο­βάλουν καταγγελία (υπό περιορισμούς επιτρέ­πεται με προαιρετικό πρωτόκολλο στους οργανισμούς).
Σύμφωνα με τις διατάξεις για το δικαίωμα στην εκπαίδευση:
Α. Ιδιώτες ή ομάδες μπορούν να ιδρύσουν σχολείο, εφόσον πληρούν τις ελάχιστες νομι­κές προϋποθέσεις.
Β. Δεν υπάρχουν υποχρεώσεις σε σχέση με το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών προγραμ­μάτων.
Γ. Οι κυβερνήσεις δεσμεύονται να παρέχουν υποχρεωτική εκπαίδευση σε όλους κάτω των 18.
Σύμφωνα με τις διατάξεις για το δικαίωμα στην εκπαίδευση:
Το A είναι σωστό, τα B και Γ λάθος. Οι διεθνείς συμβάσεις, όπως η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, προβλέπουν ότι η εκπαίδευση οφείλει να ενημερώνει τα παιδιά για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το δικαίωμα αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα:
Α. Ορίζεται για ανθρώπους που έχουν τεκμη­ριωμένους φόβους δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας ή πολιτικών πεποιθήσεων και ως αποτέλεσμα έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους.
Β. Επίσης υπάρχει για ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους λόγω εμφυλίου πολέμου ή πείνας.
Γ. Μπορεί αυτόματα να απορριφθεί από μια κυβέρνηση στους υποψήφιους που προέρ­χονται από μια χώρα που θεωρείται ασφαλής.
Το δικαίωμα αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα:
Το A είναι σωστό, το B λάθος (αν και σε μερικές χώρες, σε ανθρώπους που εγκατέλειψαν τη χώρα τους λόγω εμφυλίου πολέμου ή πείνας μπορεί να παρέχεται προστασία, χωρίς να θεωρούνται πρόσφυγες σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις). Το Γ δεν ισχύει για τους πρόσφυγες σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, αλλά εφαρ­μόζεται ευρέως εντός της ΕΕ όσον αφορά την αντιμετώπιση των αιτούντων άσυλο.
Θρησκευτική ελευθερία:
Α. Δεν μπορούν να τη στερηθούν άνθρωποι που ανήκουν σε μειονοτική θρησκεία.
Β. Υποχρεώνει τα έθνη να αναγνωρίζουν και να επιδοτούν θρησκείες.
Γ. Δεν μπορεί να περιορίζεται με κανένα τρόπο από ένα κράτος.
Θρησκευτική ελευθερία:
Το A είναι σωστό. Τα έθνη είναι υποχρεωμένα να σέβονται τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά δεν έχουν νομική υποχρέωση για οποιοδήποτε σύστη­μα αναγνώρισης ή επιδότησης. Τα κράτη μπο­ρούν να περιορίσουν τη θρησκευτική ελευθερία όταν, για παράδειγμα, η θρησκεία έρχεται σε αντίθεση με θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία:
Α. Δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να πάρει τα αγαθά κάποιου αν πρόκειται για το δημόσιο συμφέρον.
Β. Παραβιάζεται αν ένα ολόκληρο χωριό εκκε­νώνεται χωρίς αποζημίωση προκειμένου να δημιουργηθεί υδροηλεκτρικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Γ. Επιτρέπει σε ένα άτομο να θεωρήσει αγαθά που έχουν κλαπεί ως ιδιοκτησία του.
Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία:
Τα A και B είναι σωστά. Το Γ είναι εμφανώς λάθος.
Εκλογές:
Α. Όλοι έχουν δικαίωμα ψήφου, ακόμα και αν έχουν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα λόγω εγκληματικής δράσης.
Β. Επιτρέπονται δύο ψήφοι αν ο εκλογέας είναι εργο­δότης.
Γ. Η καταμέτρηση πρέπει να διενεργείται μυστικά.
Εκλογές:
Μόνο το Γ είναι σωστό. Το κράτος μπορεί να εμπο­­δίσει άτομα που έχουν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα να ψηφίσουν. Τα ίσα δικαιώματα για όποιον έχει δικαίωμα ψήφου αποτελούν διεθνή επιταγή.
Ελευθερία έκφρασης:
Α. Μπορεί να περιοριστεί για να αποφευχθεί δυσφήμιση.
Β. Δεν μπορεί να περιοριστεί για λόγους δημό­σιας ηθικής.
Γ. Μπορεί να περιοριστεί για πρόληψη θρησκευ­τικής μισαλλοδοξίας.
Ελευθερία έκφρασης:
Τα A και Γ είναι σωστά. Η ελευθερία της έκφρασης μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να περιοριστεί για λόγους δημόσιας ηθικής, για πρόληψη εγκλή­ματος, για την προστασία της υγείας ή για λόγους δυσφήμισης, αν προβλέπεται από τον νόμο.
Το δικαίωμα στην εργασία:
Α. Υποχρεώνει τα κράτη να παρέχουν εργασία σε όλους.
Β. Σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να απολυθεί αυθαίρετα.
Γ. Δεν σημαίνει ότι μια κυβέρνηση πρέπει να καταβάλει προσπάθειες για να έχουν όλοι πλήρη απασχόληση.
Το δικαίωμα στην εργασία:
Μόνο το B είναι σωστό. Στην Ευρώπη, τα κράτη είναι υποχρεωμένα να καταβάλουν προσπάθειες ώστε όλοι να έχουν πλήρη απασχόληση, αλλά αυτό δεν περιλαμβάνεται στις συνθήκες του ΟΗΕ.
Το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον:
Α. Απαγορεύει στα κράτη να ρίχνουν τοξικά απόβλητα που καταστρέφουν ανεπανόρθωτα το έδαφος.
Β. Στοχεύει στην προστασία των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών.
Γ. Δεν έχει ακόμα οριστεί ως οικουμενικό δικαίωμα.
Το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον:
Το Γ είναι σωστό, αν και το δικαίωμα στην υγεία προστατεύει τα ανθρώπινα όντα από βλαβερές συνέπειες που απορρέουν άμεσα από τη ρύ­πανση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μόνο τα ανθρώ­πινα όντα προστατεύονται, όχι τα ζώα και τα φυτά. Ο Αφρικανικός Χάρτης και ο Χάρτης της Ευρω­παϊκής Ένωσης, που δεν έχουν καθολική ισχύ, καθιερώνουν σε κάποιο βαθμό το δικαίωμα για υγιές περιβάλλον.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην εκπαίδευση:
Α. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν πρέπει να υπάρχουν δίδακτρα, μπορεί να υπάρχει κόστος μόνο για τις σχολικές εκδρομές και τα βιβλία.
Β. Είναι υποχρέωση του κράτους να βοηθάει τους μαθητές να πετύχουν στις σπουδές τους.
Γ. Τα κράτη πρέπει να δίνουν σε όλους τους μαθητές ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην εκπαίδευση:
Τα B και Γ είναι σωστά (αυτές οι υποχρεώσεις περιλαμβάνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού). Κατ’ αρχήν, η πρωτοβάθμια εκπαί­δευση πρέπει να είναι δωρεάν, και αυτό περι­λαμβάνει όχι μόνο τα δίδακτρα, αλλά και άλλες έμμεσες δαπάνες που σχετίζονται με βασικές σχολικές δραστηριότητες.
Τιμωρία των παιδιών στο σχολείο:
Α. Δεν επιτρέπεται με τη μορφή σωματικής τιμωρίας.
Β. Δεν απαγορεύεται αν η τιμωρία είναι ψυχικά επώδυνη.
Γ. Μπορεί να υπάρχει αν οι γονείς συμφωνούν.
Τιμωρία των παιδιών στο σχολείο:
Το A θεωρείται σωστό, αφού το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει επανειλημμένα θεωρήσει τη σωματική τιμωρία ως παραβίαση της  ΕΣΔΑ (και αυτή είναι σύμφωνη με την ερμηνεία που δίνεται από την Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού). Το B είναι αναληθές, δεδομένου ότι η απαγόρευση αφορά σε όλες τις σκληρές τιμωρίες. Όσο για το Γ, δεν υπάρχει διάταξη με την οποία η τιμωρία εξαρτάται από τη σύμφωνη γνώμη των γονέων.
Στο σχολείο:
Α. Δεν πρέπει να δίνεται προσοχή σε περιβαλ­λοντικά ζητήματα.
Β. Τα μικρά παιδιά πρέπει να μαθαίνουν να σέβο­νται τους γονείς τους.
Γ. Τα μικρά παιδιά πρέπει να μαθαίνουν για τα ανθρώ­πινα δικαιώματα και να τα βιώνουν.
Στο σχολείο:
Τα B και Γ είναι σωστά. Η Σύμβαση για τα Δικαιώ­ματα του Παιδιού περιλαμβάνει τέτοιες διατάξεις. Η Σύμβαση επίσης ορίζει ότι η εκπαίδευση πρέπει να επιδιώκει σεβασμό για το περιβάλλον.
Στο δικαστήριο:
Α. Για κάθε έγκλημα υπάρχει το δικαίωμα υπερά­σπισης από δικηγόρο.
Β. Μπορεί κάποιος να καταδικαστεί μόνο αν έχει ομολογήσει.
Γ. Αν ο ύποπτος δεν μιλά τη γλώσσα στην οποία γίνεται η δίκη έχει δικαίωμα για διερμηνέα χωρίς δικά του έξοδα.
Στο δικαστήριο:
Τα A και Γ είναι σωστά.
Βασανισμός:
Α. Επιτρέπεται για αντιμετώπιση τρομοκρατικών επιθέσεων.
Β. Επιτρέπεται μόνο με δικαστική απόφαση.
Γ. Δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση.
Βασανισμός:
Το Γ είναι σωστό (τα βασανιστήρια δεν επιτρέ­πονται ούτε σε περίπτωση έκτακτης εθνικής ανά­γκης).
Το δικαίωμα στη ζωή παραβιάζεται όταν:
Α. Κάποιος χάνει τη ζωή του από ατύχημα καθώς αστυνομικές δυνάμεις αποτρέπουν μια επί­θεση.
Β. Κάποιος πεθαίνει από πολεμικές ενέργειες, οι οποίες είναι νόμιμες.
Γ. Κάποιος πεθαίνει λόγω περιττής βίας από την αστυνομία.
Το δικαίωμα στη ζωή παραβιάζεται όταν:
Το Γ είναι σωστό. Στην περίπτωση A, το δικαίωμα στη ζωή μπορεί να παραβιάζεται μόνο αν η αστυ­νομία χρησιμοποιεί δυνάμεις που δεν είναι απολύτως απαραίτητες.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στη στέγαση:
Α. Τα κράτη οφείλουν να φροντίζουν να μην είναι κανείς άστεγος.
Β. Οι αλλοδαποί πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για κοινωνική στέγαση όπως και οι πολίτες της χώρας.
Γ. Το κράτος πρέπει να προσπαθεί να μειώσει τον αριθμός των άστεγων.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στη στέγαση:
Τα B και Γ είναι σωστά.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη:
Α. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν υποχρέωση να αποτρέπουν τα εργατικά ατυχήματα.
Β. Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην υγειο­νομική περίθαλψη.
Γ. Τα φάρμακα πρέπει να είναι δωρεάν.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη:
Το B είναι σωστό.  Η πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων είναι υποχρέωση. Τα φάρμακα μπο­ρούν να πωλούνται.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία:
Α. Μπορεί σε ένα άτομο να απαγορευτεί η επιλογή συγκεκριμένου τόπου διαμονής για λόγους ασφάλειας.
Β. Η απόρριψη αιτήματος βίζας σε άτομο που δεν έχει καταδικαστεί αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γ. Ένας εγκληματίας μπορεί να φυλακιστεί.
Σύμφωνα με το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία:
Τα A και Γ είναι σωστά. Απόρριψη βίζας μπορεί να ισχύσει όχι μόνο για εγκληματίες. Επίσης μπορεί να υπάρξουν περιορισμοί στην ελευθερία κυκλοφορίας για λόγους δημόσιας υγείας, δημόσιας τάξης ή εθνικής ασφάλειας, αν προβλέ­πεται από τον νόμο.