Φυλλάδιο για τους μαθητές 2.2: Εργαλείο ανάλυσης και επίλυσης διλημμάτων

Πρόκειται για εργαλείο, όχι για λίστα ελέγχου. Δεν ταιριάζουν όλες οι ερωτήσεις σε κάθε υπόθεση. Θα πρέπει να επιλέξετε τις ερωτήσεις που ταιριάζουν στο δίλημμα που επεξεργάζεστε. Είναι προτιμότερο να σκεφθείτε σε βάθος και με προσοχή κάποιες από τις ερωτήσεις, παρά να τις ελέγξετε όλες.

1. Συγκέντρωσε πληροφορίες.

• Ποιος εμπλέκεται;
• Τι θέλει; (Ποια είναι τα δικαιώματά του, οι ανάγκες του, οι στόχοι και τα ενδιαφέροντά του;)
• Ποιον ρόλο έχει ο καθένας;
• Ποιο είναι το πρόβλημα / δίλημμα;
• Πώς σχετίζεται αυτή η υπόθεση μ’ εμένα;
• Τι προβλέπει η νομοθεσία; (Πρέπει να λάβω υπόψη μου κάποιες προβλέψεις του νόμου ή κανόνες;)
• Τι δεν γνωρίζουμε; – τι δεν κατανοούμε;
• Πόση προσπάθεια απαιτεί η αναζήτηση των πληροφοριών που λείπουν;

2. Λάβε υπόψη σου τις συνέπειες

• Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές;
• Τι επίδραση έχει κάθε μία από τις επιλογές αυτές, και για ποιον; (Στους άλλους που σχετίζονται άμεσα, σε άλλους ανθρώπους που ζουν σήμερα ή στο μέλλον, εδώ ή κάπου αλλού.)
• …

3. Προσδιόρισε τις προτεραιότητές σου.

Ποια κριτήρια θεωρώ πιο σπουδαία, ώστε να με καθοδηγήσουν στην απόφασή μου; Για παράδειγμα:

• Σε ποιο βαθμό κατανοώ τις συνέπειες της απόφασής μου;
• Ποιες ηθικές ή θρησκευτικές αρχές λαμβάνω υπόψη;
• Τι είναι νόμιμο; – τι είναι παράνομο;
• Τι περιμένω να δεχθούν οι άλλοι – και αντίστροφα; (Θα δεχόμουν την απόφαση αν ήμουν ο αποδέκτης της;)
• Τι είναι πιο λειτουργικό; (Επίλυση του προβλήματος, οικονομικοί παράγοντες)
• Ποια είναι τα επιθυμητά και ανεπιθύμητα, μακροπρόθεσμα αποτελέσματα ή οι παρενέργειες;
• Είναι μη αναστρέψιμη η απόφασή μου (μέχρι ποιου σημείου;) ή μπορεί να βελτιωθεί αργότερα;
• …

4. Αποφάσισε

• Πρέπει να επιλέξω έναν στόχο και να παραβιάσω έναν άλλο;
• Υπάρχει περίπτωση συμβιβασμού;
• Υπό τις παρούσες περιστάσεις, τι μου υπαγορεύει η διαίσθησή μου; Με ποια απόφαση ταυτίζομαι περισσότερο;