6.1 Γιατί χρειαζόμαστε βασικές έννοιες στην EDC/HRE;

Αντιλαμβανόμαστε την EDC/HRE σαν μια διαδικασία κονστρουκτιβιστικής μάθησης.²⁰ Οι μαθητές δημιουργούν ή κατασκευάζουν νόημα και κατανόηση συνδέοντας πληροφορίες με έννοιες. Η μάθηση και η σκέψη λαμβάνει χώρα στα επίπεδα του συγκεκριμένου και του αφηρημένου. Η αφηρημένη σκέψη βασίζεται σε έννοιες. Χωρίς αναφορά σε ένα κοινό σύνολο εννοιών τους ορισμούς των οποίων καταλαβαίνουμε και έχουμε συμφωνήσει, καμία ανταλλαγή ιδεών, ή αντιπαράθεση απόψεων, ή συζήτηση ή κρίση δεν θα ήταν δυνατή.

Οι έννοιες είναι επομένως απαραίτητες, τόσο για την κονστρουκτιβιστική μάθηση όσο τελικά και για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Ποιες έννοιες, επομένως, θα πρέπει να επιλέξουμε; Ζούμε σε πλουραλιστικές κοινωνίες, πράγμα που σημαίνει ότι τα άτομα και οι ομάδες προωθούν διαφορετικά ή ακόμη και αντικρουόμενα συμφέροντα και αξίες. Επιπλέον, η φιλοσοφία και η κοινωνική επιστήμη περιλαμβάνουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ακόμη και αμφιλεγόμενες. Ως εκ τούτου, είναι αδύνατο να πάρουμε ένα σύνολο βασικών εννοιών από μία μόνο πηγή. Στην κονστρουκτιβιστική μάθηση, με έμφαση στην ανάπτυξη των ικανοτήτων, οι έννοιες είναι απαραίτητες. Ως εκ τούτου, μοντέλα εννοιών στην εκπαίδευση για την ιδιότητα του πολίτη βρίσκονται υπό συζήτηση. Πιστεύουμε ότι το μοντέλο μας είναι μία πιθανή προσέγγιση.

Έχουμε επιλέξει το παρακάτω σύνολο εννέα βασικών εννοιών, επειδή αφορούν τόσο την εμπειρία των μαθητών σε μια μικρο-κοινωνία όσο και την πολιτική κοινότητα ως σύνολο:

• ταυτότητα˙
• ετερότητα και πλουραλισμός˙
• υπευθυνότητα˙
• σύγκρουση˙
• κανόνες και δίκαιο˙
• κυβέρνηση και πολιτική˙
• ισότητα˙
• ελευθερία˙
• μέσα επικοινωνίας.

Οι βασικές έννοιες δημιουργούν ένα σπειροειδές πρόγραμμα σπουδών, καθώς η εστίαση στα βιβλία αλλάζει από τη σχολική κοινότητα (επίπεδο πρωτοβάθμιας, Βιβλίο II) στην πολιτική κοινότητα (επίπεδο λυκείου, Βιβλίο IV), με το Βιβλίο III να περιλαμβάνει πλευρές και των δύο (βλ. Μέρος 1, Κεφάλαιο 4, στο παρόν βιβλίο). Οι έννοιες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – οι βασικές έννοιες της EDC / HRE – διαπερνούν όλες τις εννέα βασικές έννοιες. Έχουν εξεταστεί σε ξεχωριστά κεφάλαια σε αυτό το εγχειρίδιο. Όλες οι βασικές έννοιες μπορούν και πρέπει να συνδεθούν με περαιτέρω έννοιες και κατηγορίες, ανάλογα με το επίπεδο της ηλικίας των μαθητών και το γνωστικό αντικείμενο. Και τα τρία βιβλία περιλαμβάνουν εννέα πρότυπες ενότητες τεσσάρων μαθημάτων η καθεμία, που εξετάζουν το ίδιο σύνολο βασικών εννοιών. Το κάνουν αυτό με διαφορετικούς τρόπους δείχνοντας πως η ίδια έννοια μπορεί να προσαρμοστεί στο επίπεδο κατανόησης των μαθητών καθώς και σε διαφορετικούς ηλικιακά μαθητές. Αν δύο ή τρία βιβλία συνδυαστούν με αυτό τον τρόπο (κάθετα), είναι δυνατή μια κονστρουκτιβιστική μαθησιακή διαδικασία που καθοδηγείται και υποστηρίζεται από μια συγκεκριμένη βασική έννοια. Την ίδια στιγμή, οι βασικές έννοιες συνδέονται οριζόντια σχηματίζοντας ένα δίκτυο κατανόησης. Μια πρόχειρη ένδειξη των πιθανών συνδέσμων είναι σε τι διαστάσεις της πολιτικής²¹ αναφέρονται.

20. Βλ. Κεφάλαιο 3 για την κονστρουκτιβιστική μάθηση στο Μέρος 1 του παρόντος βιβλίου.
21.Για περισσότερες πληροφορίες πάνω στις τρεις διαστάσεις της πολιτικής, βλ. τον φάκελο εργασίας σε αυτό το βιβλίο: Πώς μπορώ να χειριστώ το θέμα της πολιτικής στις τάξεις της EDC/HRE;.