Κεφάλαιο 5 – Κάνουμε τη δικαιοσύνη λειτουργική

Εισαγωγή

Η εικόνα δείχνει ένα αγόρι και ένα κορίτσι σε μια τραμπάλα. Το υπομόχλιο που στηρίζει την τραμπάλα δεν είναι στο κέντρο, παρέχοντας στο κορίτσι έναν μεγαλύτερο μοχλό και στο αγόρι έναν μικρότερο. Έτσι, το κορίτσι κυριαρχεί στο παιχνίδι και φαίνεται να το απολαμβάνει. Το αγόρι, με μια δυστυχισμένη έκφραση στο πρόσωπό του, προσπαθεί να κατέβει, αλλά οι προσπάθειές του είναι μάταιες. Τέτοιες καταστάσεις οδηγούν συχνά σε τσακωμό και σύγκρουση. Το υπομόχλιο φέρει το σύμβολο μιας παραγράφου που αναφέρεται στο νόμο.

Η εικόνα μπορεί να διαβαστεί με διαφορετικούς τρόπους και οδηγεί σε ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Οι ευκαιρίες του αγοριού και του κοριτσιού σε αυτή την κατάσταση είναι άνισες, κάτι το οποίο αναφέρεται στο θέμα της ισότητας των φύλων. Παραδόξως, είναι το κορίτσι που βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. Ίσως το κορίτσι να εξαπατά, το οποίο σημαίνει πως έχει παραβεί τον νόμο, ή απολαμβάνει ένα πλεονέκτημα που της έχει χορηγηθεί από τον νόμο για να αντισταθμιστούν οι διακρίσεις του παρελθόντος ενάντια στις γυναίκες και τα κορίτσια. Οπότε, είναι αυτό ένα δίκαιο παιχνίδι; Είναι πάντα δίκαιη η ισότητα; Ποιανού τα ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται από τον νόμο; Παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα κάποιου – και από ποιον;

Το σύμβολο της παραγράφου ανοίγει μια επιπλέον προοπτική. Ποιος έχει φτιάξει τους κανόνες του παιχνιδιού; Το επίσημο σύμβολο του νόμου αναφέρεται στο κράτος και το κράτος δικαίου. Το κράτος μπορεί να αποτελείται από θεσμούς που μοιράζονται την εξουσία, και ελέγχουν ο ένας τον άλλον σε ένα σύστημα ελέγχων και ισορροπιών – κοινοβούλιο, κυβέρνηση και δικαστήρια. Μπορεί να διευθύνεται από μια καλοπροαίρετη ή μια δεσποτική αυτοκρατία. Οι νόμοι είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μετατρέπουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ατομικά δικαιώματα για τους πολίτες ενός κράτους-έθνους. Ως εκ τούτου, οι νόμοι προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα αν αυτά παραβιαστούν. Παρόλα αυτά, όπως δείχνει η εικόνα, τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να παραβιαστούν από πολίτες, ή ακόμα και από έναν άδικο νόμο.

Εναλλακτικά, ο νόμος πρέπει να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων των μεμονωμένων πολιτών, και να καθορίσει τα όρια των ανθρώπινων δικαιωμάτων του ατόμου για να προστατεύσει τα δικαιώματα των άλλων.

Οι δραστηριότητες σε αυτό το κεφάλαιο αναφέρονται σε αυτά τα θέματα της δικαιοσύνης και της ίσης μεταχείρισης. Οι μαθητές θα συνειδητοποιήσουν πως η δικαιοσύνη είναι ζωτικής σημασίας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην κοινωνία.